Xuân qua lầu các bà

Ở xã Đồng Thạnh hiện còn 3 ngôi nhà lầu được xây dựng cách nay khoảng 100 năm. Điều rất đặc biệt là chủ nhân của những cổ lâu trên đều là phụ nữ. Mảnh đất này cũng chính là quê hương sinh ra vị Hoàng hậu cuối cùng của Việt Nam_ Nam Phương Hoàng Hậu.


Lầu bà Tám



Ghé qua những lầu bà

Vùng Đồng Thạnh, Đồng Sơn xưa kia là trung tâm của huyện lỵ Hòa Lạc Thượng. Đây là nơi tập trung sinh sống của những gia đình giàu có, những danh gia thế tộc. Thời gian vật đổi sao dời, ba ngôi lầu cổ ở xã Đồng Thạnh là vật chứng còn lại của vùng đất một thời sầm uất. Đó là: Lầu bà Năm nằm trong khuôn viên của trường THCS Đồng Thạnh; lầu bà Chín Đào hiện là Bệnh viện Đa khoa Khu vực Đồng Thạnh; lầu bà Tám Huê đang được cơ quan quân sự quản lý. Các ngôi nhà trên dưới 100 tuổi này đều được xây dựng theo lối kiến trúc Pháp. Nổi tiếng nhất trong những ngôi lầu của các bà ở xã Đồng Thạnh là lầu bà Tám Huê.

Lầu bà Tám Huê là ngôi nhà có kiến trúc độc đáo, kết hợp văn hóa phương Đông và phương Tây. Tổng diện tích sử dụng của ngôi nhà này khoảng 2.000 m². Tuy thời gian và con người đã làm cho ngôi nhà hư hỏng nặng nhưng giá trị kiến trúc và nghệ thuật độc đáo của nó vẫn còn giữ được. Ngoài những vật liệu mới được nhập từ Pháp, ngôi nhà này còn sử dụng những vật liệu truyền thống như hồ ô dước và sỏi trứng. Nền nhà là một hồ nước lớn. Người dân địa phương kể lại, ngày xưa chưa có nước ngọt, gặp những năm hạn hán, mưa muộn, hầm nước mưa nhà bà Tám Huê cung cấp đủ nước uống cho dân cả vùng.

Được biết, chủ nhân xưa kia của những ngôi cổ lâu này là 3 chị em, con gái của ông phủ Huỳnh Đình Khiêm- người Việt Nam đầu tiên mở ngân hàng. Vốn là người giàu có nhưng không có con trai, gia sản kết sù của ông được chia cho những người con gái. Bà Năm, bà Tám Huê, bà Chín Đào đều là những phụ nữ nhân hậu. Và lầu bà Tám Huê chính là nhà chú ruột của Nam Phương Hoàng hậu.

Lầu bà Chín Đào

  Về quê Nam Phương Hoàng Hậu

Sử sách ghi lại Nam Phương Hoàng hậu, tên thật là Nguyễn Hữu Thị Lan hay là Marie Thérèse. Bà sinh ngày 4 tháng 12 năm 1914 tại Gò Công, Nam phần, con của đại điền chủ Nguyễn Hữu Hào và là cháu ngoại của ông Lê Phát Đạt, tức Huyện Sỹ, một trong những người giàu có nhất miền Nam. Ông Nguyễn Hữu Hào là người Gò Công mở đồn điền cà phê, trà và cao su ở miền Trung. Sự kiện Nguyễn Hữu Thị Lan được tấn phong Hoàng hậu ngay sau khi cưới là một biệt lệ đối với các bà vợ Vua thuộc triều Nguyễn. Vì mười hai đời vua Nguyễn trước kia, các bà vợ Vua chỉ được phong tước Vương phi, đến khi chết mới được truy phong Hoàng hậu. Nam Phương Hoàng hậu là một người vợ hiền thục và nhân từ. Suốt những năm ở ngôi Hoàng hậu cho đến khi từ giã cõi đời không hề có một tiếng thị phi, một lời than trách. Bà được ghi nhận trong lịch sử như một Hoàng hậu mẩu mực.

Ông Nguyễn Thanh Tâm, nguyên Trưởng phòng VHTT huyện Gò Công Tây cho biết: “Sách viết Nam Phương Hoàng hậu quê ở Gò Công nhưng không ghi rõ ở đâu. Chúng tôi đã tìm hiểu nhiều năm, từ nhiều nguồn và bây giờ hoàn toàn có thể kết luận quê của Nam Phương Hoàng hậu là vùng Đồng Sơn, Đồng Thạnh bây giờ. Ông Nguyễn Hữu Đỏ, chồng của bà Tám Huê chính là chú ruột của Hoàng hậu. Tuy nhiên trước khi vào cung, Hoàng hậu ở Sài Gòn và du học ở Pháp chứ không sống ở Gò Công.

Tiến sĩ luật Nguyễn Hữu Châu, nguyên là Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Bộ trưởng phụ trách phủ Tổng thống chề độ Ngô Đình Diệm xác nhận như thế. Ông Châu là con của ông Nguyễn Hữu Đỏ, tức là em con của chú Hoàng hậu. Sau khi Cách mạng Tháng 8 thành công, ông Châu đã giao lại toàn bộ khoảng 4.000 ha đất của gia đình cho chính quyền cách mạng quản lý. Hiện nay dòng họ Nguyễn Hữu không ai sinh sống tại Gò Công. Nhiều năm qua, cứ mỗi dịp cuối năm, ông Châu lại từ nước Pháp trở về quê chăm sóc mộ phần của gia tộc ở ấp Hòa Bình, xã Đồng Thạnh.”

Xuân đã đến bên thềm, những ngôi lầu cổ lại ghi thêm vào lòng mình bao nhiêu thăng trầm thế sự. Qua lầu các bà nghe kể lại chuyện xưa, xin nghiêng mình trước anh linh trên vùng đất địa linh nhân kiệt Gò Công.

Lầu bà Năm